Γκρεγκορόβιους, Φέρντιναντ

(Ferdinand Gregorovius, 1821 – Μόναχο 1891). Γερμανός ιστορικός και λογοτέχνης. Ο Γ. υπήρξε συγγραφέας μεγάλου αριθμού ιστορικών μελετών και μονογραφιών. Παρακολούθησε μαθήματα θεολογίας και φιλοσοφίας στα πανεπιστήμια του Κένιξμπεργκ και της Χαϊδελβέργης, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του και από το 1841 ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ιστοριογραφία. Πρωτόλεια έργα του της εποχής αυτής είναι τα Βερδομήρ και Βλαδίσλαυος, Σοσιαλιστικές θεωρίες του Γκέτε στον Βίλχελμ Μάιστερ (1849), Τατραγούδια Πολωνίας και Ουγγαρίας (1849) και το ιστορικό δράμα Ο θάνατος του Τιβέριου (1851). Το 1852 ο Γ. εγκαταστάθηκε στην Ιταλία για 22 χρόνια και από εκεί άντλησε το υλικό για το μεγαλύτερο μέρος του συγγραφικού του έργου. Τα κυριότερα από τα έργα του που αναφέρονται στην ιταλική και αρχαία ρωμαϊκή ιστορία είναι Ηιστορία της Ρώμης κατά τον Μεσαίωνα (1859), στην οποία χρησιμοποίησε ως εισαγωγή Τα επιτάφια μνημεία των παπών (1857), Η Λουκρητία Βοργία, κατά τα έγγραφα και την αλληλογραφία της εποχής της (1874), Ο Ουρβανός H’ (1879) και Ο αυτοκράτορας Αδριανός, εικόνα του ρωμαιοελληνικού κόσμου της εποχής του (1884), έργο το οποίο αποτελεί ριζικά αναθεωρημένη έκδοση παλαιότερης μελέτης του συγγραφέα. Ο Γ. έγραψε επίσης ταξιδιωτικά, όπως τα Κορσική (1854) και Περιοδείες στην Ιταλία (1856), και μετέφρασε Τα άσματα του Ιταλού ποιητή Τζοβάνι Μέλι. Οι αιχμές εναντίον της μεσαιωνικής παπικής εξουσίας που περιέχονταν στο βιβλίο του Ιστορία της πόλης της Ρώμης κατά τον Μεσαίωνα,στοίχισαν στον Γ. τον αφορισμό του από τον πάπα Πίο Θ’, αλλά μετά την ένωση της Ιταλίας ο δήμος της Ρώμης τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη. Ο Γ. ταξίδεψε στην Αίγυπτο, στη Συρία και στην Τουρκία το 1872, αλλά και στην Ελλάδα το 1880. Επακόλουθο του τελευταίου αυτού ταξιδιού του ήταν η συγγραφή των έργων Αθηναΐς, ιστορία μιας αυτοκράτειρας από το Βυζάντιο (1882), Κέρκυρα (1882), Μικρές πραγματείες πάνω στην ιστορία του πολιτισμού (1887) και Ιστορία της πόλης της Αθήνας κατά τον Μεσαίωνα (1889), το οποίο, μαζί με την αντίστοιχη ιστορία της Ρώμης, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Τα Αθηναΐς και Ιστορία της Αθήνας μεταφράστηκαν στα ελληνικά από τον Σπύρο Λάμπρου, το 1882 και το 1904 αντίστοιχα, ενώ Η Κέρκυρα από τον Σπύρο Παπαγεωργίου. Το 1927, δημοσιεύτηκαν σε εικονογραφημένη έκδοση και με σημειώσεις του Σίλμαν, όλα τα έργα του Γ. που αναφέρονται στην Ελλάδα. Μετά τον θάνατό του εκδόθηκαν η αλληλογραφία, τα ποιήματα και άλλα κείμενά του. Το συγγραφικό ύφος του χαρακτηρίζεται από λογοτεχνική αρτιότητα, ενώ στο περιεχόμενο των ιστορικών κειμένων του διαφαίνεται συχνά ο ενθουσιασμός του συγγραφέα για τα θέματα που πραγματεύεται.